Er komen in maart volgend jaar extra verkiezingen in Zweden.
In Nederland zijn we de afgelopen jaren vaak extra naar de stembus geweest,
maar hier is dat speciaal. Sinds 1958 is dat niet het geval geweest. Opvallend
is dat de Zweden al zo snel weer moeten stemmen. Het kabinet van minister-president
Stefan Löfven zit er nog maar sinds 3 oktober dit jaar. Binnen twee maanden is
er dus al een crisis. Dat komt omdat er geen meerderheid is voor de
rijksbegroting van het kabinet.
Wat is het probleem in Zweden? In tegenstelling tot Nederland denkt men hier in politieke blokken, waar verschillende partijen bij aangesloten zijn. In de verkiezingstijd is het daarom al aardig duidelijk hoe de regeringen er uit kunnen gaan zien. Er is een rechts blok dat Alliansen (de alliantie) wordt genoemd en daarnaast is er een links blok dat de Rödgröna (de Roodgroenen) wordt genoemd. Op dit moment is het linkse blok aan de macht, maar de afgelopen jaren was dat juist het rechtse blok. Het punt is dat beide blokken op dit moment geen meerderheid hebben en dat komt doordat er een grote rechts-populistische partij is die tot geen van de twee blokken behoort. Dat is de partij Sverigedemokraterna (de Zwedendemocraten). Eén van de speerpunten van deze partij is om de immigratie in Zweden terug te brengen.
Deze week werd er gestemd over een nieuwe rijksbegroting,
maar dat is altijd lastig wanneer je een minderheidsregering hebt. In Nederland
worden er regelmatig akkoordjes gesloten met kleine partijen om de plannen er door
te krijgen, maar in Zweden lukte dat niet. Het rechtse blok zei simpelweg dat
het de eigen verantwoordelijkheid van het linkse blok was om een meerderheid te
krijgen. Met andere woorden, de rechtse partijen zouden gewoon op hun eigen
begroting stemmen en niet op die van de regering.
Nu zouden de Zwedendemocraten natuurlijk ook op de begroting
van de regering kunnen stemmen, maar die partij heeft zijn eigen politieke
agenda. Ze wilden alleen meewerken aan een begroting als er ook wat tegen de immigratie gedaan zou worden. De regering werd dus simpelweg buitenspel gezet.
Om 16:30 uur was er daarom een extra persconferentie van de
minister-president die live werd uitgezonden. Stefan Löfven ging fel van leer
tegen de rechtse partijen: “Men moet altijd naar hun pijpen dansen”. Vervolgens
zei hij dat hij als minister-president zijn verantwoordelijkheid nam en daarom
nieuwe verkiezingen zou uitschrijven. Op 29 december begint daarom de nieuwe
verkiezingsperiode. Verder valt het op dat de grootste partij die de
minister-president levert, Socialdemokraterna
(de Sociaaldemocraten), opnieuw gaat samenwerken met Miljöpartiet (De Milieupartij). Het lijkt er daarom op dat het
blokdenken in Zweden gewoon blijft bestaan, ondanks het feit dat er de laatste
tijd veel kritiek op was in de media.
Een interessant stuk Oetze, bedankt daarvoor. Verwacht je dat de Rödgröna opnieuw zullen winnen en dat er daardoor een vergelijkbaar scenario in werking treedt, als in de voorbije maanden? Of zullen de Zweden anders gaan stemmen, nu ze merken wat er gebeurt als ze voor 'links' kiezen?
BeantwoordenVerwijderenBedankt voor de reactie! Het zou overigens leuk zijn als er een naam bij de reactie wordt geplaatst, als je dat wilt ;)
VerwijderenInteressante vraag! Deze vraag werd hier ook al door journalisten gesteld. Het is natuurlijk goed mogelijk dat er eenzelfde soort situatie ontstaat, en wat dan?
Eerlijk gezegd weet ik het niet. Aan de ene kant kan ik me voorstellen dat het rechtse blok wordt afgestraft. De rechtse partijen steunden namelijk niet de rijksbegroting en stelden zich met andere woorden dus niet constructief op. Zoals ik het begrijp deden de linkse partijen dit vaak wel toen ze in de oppositie zaten.
Aan de andere kant is het zo dat het linkse blok zo onstabiel (b)lijkt te zijn. Eerst is er onenigheid tussen twee regeringspartijen en later krijgt de coalitie de rijksbegroting er niet door. Na twee maanden zijn er al nieuwe verkiezingen. Veel politici en een groot deel van de Zweedse bevolking houdt de minister-president hier verantwoordelijk voor.
Bovendien is het zo dat veel Zweden de Sociaaldemocraten ook wel beu zijn. Zo'n 70 jaar was deze partij aan de macht en een deel van de bevolking vindt dat de Sociaaldemocraten zich in die tijd te arrogant hebben opgesteld.
Zelf ben ik vooral benieuwd naar het feit hoeveel zetels de Zwedendemocraten zullen gaan krijgen. Zij speelden de sleutelrol. Ze konden de regering maken en breken. Vindt de rest van Zweden ook dat er wat gedaan moet worden aan de immigratiepolitiek of is het juist kwalijk dat ze de regering hebben laten vallen? En wat gaat er gebeuren als deze partij nog groter wordt? Kunnen de andere partijen dan nog wel om de Zwedendemocraten heen? En blijven de twee traditionele blokken, links en rechts, na de verkiezingen bestaan als er een situatie blijkt te ontstaan dat er geen enkele regering mogelijk is?
Ik heb het idee dat veel Zweden ook niet goed weten wat ze hier mee aan moeten. Ze zijn niet gewend aan het feit dat er een regering valt. Het zou uiteraard verreweg het makkelijkste zijn dat een van de twee blokken de meerderheid zou krijgen, maar ik denk eerlijk gezegd niet dat dit het geval zal zijn.
Leuk om te lezen Oetze!
BeantwoordenVerwijderen