Toch geen nieuwe verkiezingen

De extra verkiezingen die in maart volgend jaar in Zweden gehouden zouden worden, gaan niet door. Het rechtse blok is tot overeenstemming gekomen met het linkse blok, waardoor dat laatste blok toch een meerderheid krijgt voor de rijksbegroting. In een persconferentie met zes partijen, twee regeringspartijen en vier oppositiepartijen, werden de plannen duidelijk gemaakt. In de huidige omstandigheden is de situatie enigszins vergelijkbaar met Nederland, waar ook wordt samengewerkt met “constructieve oppositiepartijen”.

Een bijzondere ontwikkeling. De nieuwe verkiezingen waren al uitgeschreven en de Zweden spraken gelijk op dat moment van aankondigen al van een historische gebeurtenis. Immers, in meer dan vijftig jaar had het land geen extra verkiezingen gehad. Waar de rechtse partijen een maand geleden nog zeiden dat het de eigen verantwoordelijkheid was van de minister-president om een meerderheid te krijgen voor de voorstellen, zeiden diezelfde partijen vandaag dat het de gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen was om niet een onstabiele politieke situatie te creëren. Een totale omwenteling in de retoriek dus. Zo ongeveer iedere partijleider nam tijdens de persconferentie het woord verantwoordelijkheid, ansvar, verschillende keren in de mond.

Zelf vraag ik me af hoe zo’n overeenkomst nu achter de schermen tot stand is gekomen. Mogelijk zat de ene partijleider boven zijn biologische kalkoen, de andere partijleider boven zijn bio-industrie varkensrollade en een derde partijleider boven zijn tofublokjes (afhankelijke van de politieke kleur van de desbetreffende politicus), toen ze ineens afzonderlijk van elkaar dachten: “vrede op aarde”. Of mogelijk hebben de echtgenotes van de partijleiders op hun partners ingepraat? Of was men misschien toch bang dat de gehate Zwedendemocraten, Sverigedemokraterna, na de verkiezingen de grootste partij zou worden?

Nou ja, misschien zijn de hier genoemde voorbeelden belachelijk, maar aan de andere kant is de politieke situatie in Zweden ook niet echt bepaald logisch te noemen. In mijn ogen is het volstrekt ongeloofwaardig dat politieke partijen binnen een maand een totaal andere boodschap hebben. In Nederland was ik daar al aardig aan gewend geraakt, maar in Zweden blijkt dat dus niet anders te zijn. Bovendien kom ik uit een land waar we sinds 1998 een traditie hebben met kabinetten die de rit niet uitzitten. Het is in ons land dus zo langzamerhand normaal dat er nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven wanneer er een onhoudbare situatie is.

Zelf zeggen de partijen dat ze een langdurige overeenkomst hebben bereikt. De komende jaren zal men met elkaar gaan samenwerken en op deze blokoverschrijdende overeenkomsten zijn de meeste partijleiders dan ook trots. De verschillende blokken blijven dus gewoon bestaan in Zweden, net zoals de minderheidsregering op dit moment.

Een politiek verslaggever hoorde ik op televisie zeggen dat dit misschien wel “het mooiste kerstcadeau was” dat minister-president Stefan Löfven zich kon wensen. Ik kan me dus voorstellen dat Stefan Löfven de komende vier jaren zijn feestje niet alleen op 25 en 26 december viert, maar ook op 27.