De extreem donkere dagen voor kerst

Een standaard gesprekje op straat begint in Zweden tegenwoordig vaak op deze manier: De ene persoon vraagt:  “Hur mår du?”, waarop de andere persoon antwoord: “Bra, fast lite trött”. Vertaling: “Hoe gaat het?”, “Goed, ik ben alleen een beetje moe”. Vorige week maakte ik een dag mee, dat vrijwel iedereen klaagde over de vermoeidheid. Nu zijn er natuurlijk veel excuses te bedenken voor studenten, zoals te veel alcohol, te weinig slaap en stress voor tentamens, maar eerlijk gezegd denk ik zelf dat de winter de belangrijkste oorzaak is. Regelmatig vraag ik daarom of die vermoeidheid aan de duisternis “mörkret” zou kunnen liggen, maar dat wordt vaak ontkend.

 

Overdag in het centrum van Uppsala. Meer zon dan dit zien we momenteel niet.

Toch is de duisternis hier echt een stukje extremer dan in Nederland. De zonsondergang is op dit moment al om 14:45 uur. De donkere dagen voor kerst beginnen in Uppsala eind oktober al, en de allerkortste dagen van het jaar breken nu aan. De daglengte is op dit moment 5 uur en 55 minuten in Uppsala. Ter vergelijking: in Nederland is dat op dit moment ongeveer 7 uur en 45 minuten. Voor de meeste Nederlanders betekent dit in de praktijk dat het pas donker wordt op het moment dat ze hun werk of school verlaten. In Nederland kun je bij wijze van spreken vanaf ongeveer 16:30 uur sterren gaan tellen, maar de laatste keer dat wij dat om die tijd pas konden was op 25 oktober.

 

Deze foto nam ik vandaag rond 15:00 uur.

Wanneer ik zulke tijden neer typ, weet ik dat er gelijk enkele lezers zijn die tot de conclusie komen dat de daglengte “slechts” 1 uur en 50 korter is. Dat klopt, maar dat is niet het enige.

·         Ten eerste is het namelijk vervelend dat het al donker is terwijl je nog aan het werk bent of op de universiteit zit. Dat is echt een groot verschil met Nederland dat niet onderschat moet worden. Momenteel heb ik bijvoorbeeld op donderdag een college dat ’s avonds om 15:15 begint. Aparte ervaring.

·         Ten tweede zijn de dagen hier over een veel langere periode korter.

·         Ten derde wordt het hier overdag überhaupt niet zo licht als in Nederland, de lichtintensiteit is lager. Sommige Zweden nemen daarom zelfs lichttherapie.

·         En ten vierde is het hier voornamelijk grijs en grauw. Het enige wat we momenteel zien zijn wolken, wolken en nog eens wolken. In krantenberichten lees ik dat Zweden dit jaar zelfs een twijfelachtig record heeft behaald wat betreft het aantal zonuren. De hoofdstad Stockholm had er in november dit jaar slechts twee en dat is het minste aantal in ruim een eeuw tijd. Overigens had men wel veel zonuren in Noord-Zweden, ondanks het feit dat de dagen daar nog korter zijn.

Toen ik een klein halfuurtje later wegfietste nam ik deze foto.

Overigens is het vrij makkelijk na te gaan op welke dagen we wél zon hadden, want op die momenten wordt iedereen zo gelukkig dat er massaal over geschreven wordt op Facebook. Een  voorbeeld hiervan is 25 november.

Een student uit Peru schreef op die dag: “sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun”

Een vriend uit de VS meldde: “First sun in Uppsala in like a month!”

En hij publiceerde de volgende foto:

Fotootje van Facebook.

En misschien is de meest herkenbare opmerking wel de opluchting van een Chinees meisje toen ze aan het einde van de middag toch nog wat licht zag:“Almost missed the sun”

Fotootje van Facebook.

Komende vrijdag, morgen dus, zal ik naar het warme Friesland om kerst met mijn familie te vieren. Mogelijk wordt het wel 11 graden. Voor elke honderd kilometer die ik reis, loopt de temperatuur dus met ongeveer 1 graad Celsius op. Oftewel, ik kan genieten van twee weekjes lente.