Yn it heitelân

Foar twa wiken bin ik werom yn it heitelân en dêrom skriuw ik dizze kear myn blog yn myn memmetaal. Wêrom? Omdat it kin en omdat ik hjoed ’e dei hast net mear yn dizze taal skriuw, wylst it earder krekt in part fan myn wurk wie. It is yn myn eagen wichtich om de woartels trou te bliuwen en boppedat mei ik my graach yn it Frysk uterje.

 

Thús
Bron: http://nouk-san.nl/oant-sjen-fryslan/

It is moai om de famylje wer te sjen en it docht my ek goed om wer eefkes yn De Pein te wêzen. Op it stuit hawwe hast alle Sweedske en ynternasjonale studinten harren keamers ferlitten en it soe yn Uppsala dêrom no net bepaald noflik wêze om de tiid troch te bringen. Mei de krystdagen kinst mar better thús wêze.

 

Us tradisionele krystmiel

Dizze kear mei bysûndere servertsjes

Wat wier opfalt is dat it waar hjir folslein oars is. Hjir kin ik net rjochting de sinne sjen, wylst ik yn Uppsala betiden net iens sizze kin wêr’t de sinne is. Hjir binne sa no en dan fûgels te hearren, wylst de natoer yn Sweden útstoarn liket te wêzen. En hjir is it boppedat droech, wylst yn in soad lannen om ús hinne en ek yn dielen fan Nederlân sels in dik pak snie leit. Krekt yn ús provinsje leit neat.

Sinneskynwaar oerdei

It âlderlik hûs oan de oare kant fan 'e strjitte 

Fierder jout sa’n lytse ûnderbrekking fan de stúdzje ek in soad kânsen. Der kinne famyljeleden, freonen en kollega’s opsocht wurde dy’t ik in skoft net sjoen haw, ik kin boeken meinimme dy’t ik oars oerkomme litte moat mei de post, ik kin in vitamine-D foarried opbouwe sûnder dêrfoar vitaminepillen keapje te hoegen en ik kin twa wiken lang fan alles ite dat ik yn Skandinaavje net krije kin.

Hutspot mei spek

Sûrkoalovenskoatel

Oare foardielen binne dat ik de krystpreek hearre koe fan de dûmny dy’t ik like goed kin as ús eigen heit en ik aanst mei âld en nij karbytsjitte kin. Wol is it sa dat it stúdzjewurk gewoan trochgiet en ik dus noch hieltyd in soad te lêzen haw yn dizze “fakânsje”.

 

De man fan de krystpreek, no yn funksje fan heit.

De krystdagen hawwe yntusken al west, mar ik winskje jim al wol fêst in tige goed útein en folle lok en seine foar yn it nije jier, of sa’t de Sweden it sizze soene: ett gott nytt år.

Bron: http://hatoseglarskola.se/page/2/

Toch geen nieuwe verkiezingen

De extra verkiezingen die in maart volgend jaar in Zweden gehouden zouden worden, gaan niet door. Het rechtse blok is tot overeenstemming gekomen met het linkse blok, waardoor dat laatste blok toch een meerderheid krijgt voor de rijksbegroting. In een persconferentie met zes partijen, twee regeringspartijen en vier oppositiepartijen, werden de plannen duidelijk gemaakt. In de huidige omstandigheden is de situatie enigszins vergelijkbaar met Nederland, waar ook wordt samengewerkt met “constructieve oppositiepartijen”.

Een bijzondere ontwikkeling. De nieuwe verkiezingen waren al uitgeschreven en de Zweden spraken gelijk op dat moment van aankondigen al van een historische gebeurtenis. Immers, in meer dan vijftig jaar had het land geen extra verkiezingen gehad. Waar de rechtse partijen een maand geleden nog zeiden dat het de eigen verantwoordelijkheid was van de minister-president om een meerderheid te krijgen voor de voorstellen, zeiden diezelfde partijen vandaag dat het de gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen was om niet een onstabiele politieke situatie te creëren. Een totale omwenteling in de retoriek dus. Zo ongeveer iedere partijleider nam tijdens de persconferentie het woord verantwoordelijkheid, ansvar, verschillende keren in de mond.

Zelf vraag ik me af hoe zo’n overeenkomst nu achter de schermen tot stand is gekomen. Mogelijk zat de ene partijleider boven zijn biologische kalkoen, de andere partijleider boven zijn bio-industrie varkensrollade en een derde partijleider boven zijn tofublokjes (afhankelijke van de politieke kleur van de desbetreffende politicus), toen ze ineens afzonderlijk van elkaar dachten: “vrede op aarde”. Of mogelijk hebben de echtgenotes van de partijleiders op hun partners ingepraat? Of was men misschien toch bang dat de gehate Zwedendemocraten, Sverigedemokraterna, na de verkiezingen de grootste partij zou worden?

Nou ja, misschien zijn de hier genoemde voorbeelden belachelijk, maar aan de andere kant is de politieke situatie in Zweden ook niet echt bepaald logisch te noemen. In mijn ogen is het volstrekt ongeloofwaardig dat politieke partijen binnen een maand een totaal andere boodschap hebben. In Nederland was ik daar al aardig aan gewend geraakt, maar in Zweden blijkt dat dus niet anders te zijn. Bovendien kom ik uit een land waar we sinds 1998 een traditie hebben met kabinetten die de rit niet uitzitten. Het is in ons land dus zo langzamerhand normaal dat er nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven wanneer er een onhoudbare situatie is.

Zelf zeggen de partijen dat ze een langdurige overeenkomst hebben bereikt. De komende jaren zal men met elkaar gaan samenwerken en op deze blokoverschrijdende overeenkomsten zijn de meeste partijleiders dan ook trots. De verschillende blokken blijven dus gewoon bestaan in Zweden, net zoals de minderheidsregering op dit moment.

Een politiek verslaggever hoorde ik op televisie zeggen dat dit misschien wel “het mooiste kerstcadeau was” dat minister-president Stefan Löfven zich kon wensen. Ik kan me dus voorstellen dat Stefan Löfven de komende vier jaren zijn feestje niet alleen op 25 en 26 december viert, maar ook op 27.

De extreem donkere dagen voor kerst

Een standaard gesprekje op straat begint in Zweden tegenwoordig vaak op deze manier: De ene persoon vraagt:  “Hur mår du?”, waarop de andere persoon antwoord: “Bra, fast lite trött”. Vertaling: “Hoe gaat het?”, “Goed, ik ben alleen een beetje moe”. Vorige week maakte ik een dag mee, dat vrijwel iedereen klaagde over de vermoeidheid. Nu zijn er natuurlijk veel excuses te bedenken voor studenten, zoals te veel alcohol, te weinig slaap en stress voor tentamens, maar eerlijk gezegd denk ik zelf dat de winter de belangrijkste oorzaak is. Regelmatig vraag ik daarom of die vermoeidheid aan de duisternis “mörkret” zou kunnen liggen, maar dat wordt vaak ontkend.

 

Overdag in het centrum van Uppsala. Meer zon dan dit zien we momenteel niet.

Toch is de duisternis hier echt een stukje extremer dan in Nederland. De zonsondergang is op dit moment al om 14:45 uur. De donkere dagen voor kerst beginnen in Uppsala eind oktober al, en de allerkortste dagen van het jaar breken nu aan. De daglengte is op dit moment 5 uur en 55 minuten in Uppsala. Ter vergelijking: in Nederland is dat op dit moment ongeveer 7 uur en 45 minuten. Voor de meeste Nederlanders betekent dit in de praktijk dat het pas donker wordt op het moment dat ze hun werk of school verlaten. In Nederland kun je bij wijze van spreken vanaf ongeveer 16:30 uur sterren gaan tellen, maar de laatste keer dat wij dat om die tijd pas konden was op 25 oktober.

 

Deze foto nam ik vandaag rond 15:00 uur.

Wanneer ik zulke tijden neer typ, weet ik dat er gelijk enkele lezers zijn die tot de conclusie komen dat de daglengte “slechts” 1 uur en 50 korter is. Dat klopt, maar dat is niet het enige.

·         Ten eerste is het namelijk vervelend dat het al donker is terwijl je nog aan het werk bent of op de universiteit zit. Dat is echt een groot verschil met Nederland dat niet onderschat moet worden. Momenteel heb ik bijvoorbeeld op donderdag een college dat ’s avonds om 15:15 begint. Aparte ervaring.

·         Ten tweede zijn de dagen hier over een veel langere periode korter.

·         Ten derde wordt het hier overdag überhaupt niet zo licht als in Nederland, de lichtintensiteit is lager. Sommige Zweden nemen daarom zelfs lichttherapie.

·         En ten vierde is het hier voornamelijk grijs en grauw. Het enige wat we momenteel zien zijn wolken, wolken en nog eens wolken. In krantenberichten lees ik dat Zweden dit jaar zelfs een twijfelachtig record heeft behaald wat betreft het aantal zonuren. De hoofdstad Stockholm had er in november dit jaar slechts twee en dat is het minste aantal in ruim een eeuw tijd. Overigens had men wel veel zonuren in Noord-Zweden, ondanks het feit dat de dagen daar nog korter zijn.

Toen ik een klein halfuurtje later wegfietste nam ik deze foto.

Overigens is het vrij makkelijk na te gaan op welke dagen we wél zon hadden, want op die momenten wordt iedereen zo gelukkig dat er massaal over geschreven wordt op Facebook. Een  voorbeeld hiervan is 25 november.

Een student uit Peru schreef op die dag: “sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun sun”

Een vriend uit de VS meldde: “First sun in Uppsala in like a month!”

En hij publiceerde de volgende foto:

Fotootje van Facebook.

En misschien is de meest herkenbare opmerking wel de opluchting van een Chinees meisje toen ze aan het einde van de middag toch nog wat licht zag:“Almost missed the sun”

Fotootje van Facebook.

Komende vrijdag, morgen dus, zal ik naar het warme Friesland om kerst met mijn familie te vieren. Mogelijk wordt het wel 11 graden. Voor elke honderd kilometer die ik reis, loopt de temperatuur dus met ongeveer 1 graad Celsius op. Oftewel, ik kan genieten van twee weekjes lente.

De dubieuze reputatie van Nederland in Zweden

Nederland heeft een bijzondere reputatie. Je zou kunnen zeggen dat ons land zowel beroemd als berucht is. Het platte land onder de zeespiegel heeft een grote aantrekkingskracht, maar het is tevens een staat waar men zijn neus voor ophaald. Het zijn vooral de bekende clichés die je krijgt te horen, wanneer je zegt dat je uit the Netherlands of Nederländerna komt. 

Nederland, zoals internationale studenten het zien.
Bron: http://www.cmo.nl/euforum/images/stories/ko/frau_antje.jpg

De eerste vraag is steevast: “Kom je uit Amsterdam?”. Mijn standaard antwoord is dan vervolgens: “Nee, ik kom uit een klein dorp dat anderhalf uur ten noorden van Amsterdam ligt, maar mijn land is zo klein dat praktisch iedereen dichtbij Amsterdam woont”. Het draait altijd om onze hoofdstad, maar de mooiste provincie van ons land kennen ze niet. Tevens hebben ze tot mijn grote ergernis en teleurstelling nog nooit van ’s werelds mooiste taal gehoord, maar dat terzijde. Zelfs klompen, tulpen en molens boeit de meeste personen niet, nee het gaat om drugs, hoeren en het idee van onbegrensde vrijheid. 

Van de week kreeg ik een ansichtkaart uit Nederland.

Vooral studenten uit bepaalde Aziatische landen willen graag naar Amsterdam om de “sfeer daar eens te proeven”. Proeven bedoel ik hier in dit verband uiteraard letterlijk. Wanneer je ergens woont waar wiet ten strengste verboden is en je enorm hoge straffen kunt krijgen als je het toch blowt, is de aanstrekkingskracht van een brownie of joined natuurlijk extra groot. Ik vrees dat we niet snel van deze dubieuze reputatie afkomen. Het is iets waar ik intussen al een heel aantal keren mee geconfronteerd ben in mijn leven. Deze week was er weer een mooi voorbeeldje. Althans, zo zie ik het dan.

Met een begeleidende brief in het Zweeds...?

Ik kreeg een enveloppe, verzegeld met een gele strip. Niet omdat de ansichtkaart van koning Willem-Alexander kwam, maar omdat De Stasi Tullverket zo nodig mijn post in moest kijken. En daar kan uiteraard maar één aanleiding voor zijn. In de enveloppe zat namelijk een ansichtkaart die net wat dikker is dan een normale kaart, u kent het wel zo’n kaartje die uit laagjes bestaat om zo diepte te creëren. 

En de hartelijke groeten van de douane...?

Nu zijn enveloppen met dikke kaarten niet echt zo problematisch, maar enveloppen met dikke kaarten en een postzegel  met een molen, daar moet je voor oppassen! Die zijn verdacht. Zeer verdacht. Immers, Rotterdam is de doorvoerhaven van xtc en heroïne, Maastricht de hoofdstad van stoned Duitsland en België en Amsterdam de internationale stad voor alle toeristen die eens een onschuldig jointje willen proberen. Een dikke enveloppe uit Nederland moet wel een zakje met poeder bevatten. Logisch toch?

Het ging overigens in werkelijkheid om een prachtige kerstgroet van mijn ouders!

Regeringscrisis in Zweden

Er komen in maart volgend jaar extra verkiezingen in Zweden. In Nederland zijn we de afgelopen jaren vaak extra naar de stembus geweest, maar hier is dat speciaal. Sinds 1958 is dat niet het geval geweest. Opvallend is dat de Zweden al zo snel weer moeten stemmen. Het kabinet van minister-president Stefan Löfven zit er nog maar sinds 3 oktober dit jaar. Binnen twee maanden is er dus al een crisis. Dat komt omdat er geen meerderheid is voor de rijksbegroting van het kabinet.

Wat is het probleem in Zweden? In tegenstelling tot Nederland denkt men hier in politieke blokken, waar verschillende partijen bij aangesloten zijn. In de verkiezingstijd is het daarom al aardig duidelijk hoe de regeringen er uit kunnen gaan zien. Er is een rechts blok dat Alliansen (de alliantie) wordt genoemd en daarnaast is er een links blok dat de Rödgröna (de Roodgroenen) wordt genoemd. Op dit moment is het linkse blok aan de macht, maar de afgelopen jaren was dat juist het rechtse blok. Het punt is dat beide blokken op dit moment geen meerderheid hebben en dat komt doordat er een grote rechts-populistische partij is die tot geen van de twee blokken behoort. Dat is de partij Sverigedemokraterna (de Zwedendemocraten). Eén van de speerpunten van deze partij is om de immigratie in Zweden terug te brengen.

Deze week werd er gestemd over een nieuwe rijksbegroting, maar dat is altijd lastig wanneer je een minderheidsregering hebt. In Nederland worden er regelmatig akkoordjes gesloten met kleine partijen om de plannen er door te krijgen, maar in Zweden lukte dat niet. Het rechtse blok zei simpelweg dat het de eigen verantwoordelijkheid van het linkse blok was om een meerderheid te krijgen. Met andere woorden, de rechtse partijen zouden gewoon op hun eigen begroting stemmen en niet op die van de regering.

Nu zouden de Zwedendemocraten natuurlijk ook op de begroting van de regering kunnen stemmen, maar die partij heeft zijn eigen politieke agenda. Ze wilden alleen meewerken aan een begroting als er ook wat tegen de immigratie gedaan zou worden. De regering werd dus simpelweg buitenspel gezet.

Om 16:30 uur was er daarom een extra persconferentie van de minister-president die live werd uitgezonden. Stefan Löfven ging fel van leer tegen de rechtse partijen: “Men moet altijd naar hun pijpen dansen”. Vervolgens zei hij dat hij als minister-president zijn verantwoordelijkheid nam en daarom nieuwe verkiezingen zou uitschrijven. Op 29 december begint daarom de nieuwe verkiezingsperiode. Verder valt het op dat de grootste partij die de minister-president levert, Socialdemokraterna (de Sociaaldemocraten), opnieuw gaat samenwerken met Miljöpartiet (De Milieupartij). Het lijkt er daarom op dat het blokdenken in Zweden gewoon blijft bestaan, ondanks het feit dat er de laatste tijd veel kritiek op was in de media.

Deze hele politieke situatie is vervelend voor Zweden, maar als journalist vind ik het eerlijk gezegd wel interessant om dit precies mee te maken nu ik hier in Uppsala woon.

Veel leeswerk

Mijn verblijf in Uppsala is een beetje te vergelijken met de resultaten van het Nederlands elftal. Het afgelopen WK werder “we” derde van de wereld. Iedereen was enthousiast , totdat de kwalificatie voor het EK begon. We verloren eerst van Tsjechië en later zelfs van IJsland, het land dat nog geen 350.000 inwoners heeft (voor de duidelijkheid, er zijn nog meer mensen die Fries spreken). Die bewuste avond dat het Nederlands elftal tegen IJsland speelde zat ik met een klasgenote uit IJsland en haar vriend in een Zweedse pub. Het bier was veel te duur, de wedstrijd was waardeloos en ik geneerde mij kapot. Overigens interesseert voetbal mij bijzonder weinig, maar in het buitenland vind ik het stiekem toch wel leuk dat oranje goed presteert. Dat was die avond dus duidelijk niet het geval.

Bron: http://www.voetbal.com/news/_n1298361_/van-hanegem-niet-zo-dramatisch-doen/

Wat wil ik met deze vergelijking duidelijk maken? Het doet mij denken aan het begin hier op de universiteit. Dit klinkt erg dramatisch, maar zo erg als ik het nu omschrijf is het gelukkig lang niet. Het punt is alleen dat ik een beetje een achterstand heb ten opzichte van de rest van mijn klasgenoten. Mijn taalvaardigheid Zweeds is uiteraard niet zo hoog als de Zweden die het Zweeds als moedertaal hebben. Discussiëren, debateren en presenteren is daarom gewoon een stukje moeilijker voor mij. Teksten lezen kost me mij meer tijd dan de anderen (en dat is sowieso al veel, vaak moet ik zo’n 700 pagina’s per week doornemen) en bovendien beheers ik niet het jargon dat de meeste anderen in mijn klas wel hebben. Overigens horen onbekenden vaak niet eens dat ik uit Nederland kom, dus ik geloof dat het mijn taalvaardigheid op zich wel aardig goed zit. Gelukkig heb ik alle vakken trouwens tot nog toe wel in één keer gehaald. Alles was voldoende.

 

Bron: http://www.ididdid.nl/wp-content/uploads/2013/09/boven-het-maaiveld-uitsteken.jpg

Hoe hoog mijn cijfers waren, weet ik echter niet. Hier in Zweden heeft men een bijzonder systeem waarin men onderscheid maakt tussen slechts drie verschillende beoordelingen. Als je hier een vak afrond kun je een U, G of VG als eindresultaat krijgen: Underkänt (onvoldoende), Godkänt (voldoende) en Väl Godkänt (goed). Nu heb ik de eerste twee keer een voldoende gekregen. Optimistisch gezien zou een V dus een 7,4 kunnen zijn, maar tegelijkertijd is een 5,5 ook goed mogelijk. Het is wat mij betreft een duidelijk voorbeeld van het gelijkheidsdenken hier in Zweden. Het land waar het verboden is om je kop boven het maaiveld uit te steken. En misschien maar goed ook. Competitie zorgt namelijk wel voor stress en het is maar de vraag of de kwaliteit daardoor echt omhoog gaat. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan het Nederlandse omroepstelsel de Nederlandse ziekenhuizen en het Nederlandse onderwijs, waar onze regering ook meer competitie wil.

Bron: http://www.onze11.nl/19551/recent/oranjenieuws/samenvatting-nederland-letland-6-0/

Op dit moment heb ik een goed gevoel over de vakken die ik volg, maar het blijft ontzettend veel werk. In januari hoop ik deze vakken af te ronden. Zoals ik eerder al aangaf is de vergelijking met het Nederlands elftal enigszins overdreven, maar toch zou ik dolgraag de 6-0 tegen Letland hier ook eens een keer meemaken.